Consulting uitgave van overheid verdubbelt
Date: 17-09-2008
Source: Management en Consulting
De overheidsuitgaven aan consultants zijn de afgelopen jaren zeer fors blijven stijgen, namelijk van 520 miljoen in 2004 naar 1,2 miljard in 2007. “Ambtenaren hebben geen inhoudelijke kennis meer, dus moeten ze die kennis inhuren.”
De groei in de uitgaven aan extern advies blijkt uit berekeningen van NRC Handelsblad. Opmerkelijk genoeg probeert de overheid al sinds jaar en dag om de externe inhuur terug te dringen. Maar waarom eigenlijk?
In april dit jaar zette minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst de opening van het Haagse kantoor van Twijnstra Gudde luister bij met een feestelijke toespraak waarin zij meldde de inhuur van adviseurs te willen terugdringen. “Te vaak lopen er nog adviseurs rond als we helemaal geen advies meer nodig hebben”, zei zij. “Ik vind dat we als overheid volwassener met de inschakeling van adviseurs moeten omgaan.” Afgelopen zomer kwam Ter Horst met een nota over het terugdringen van de externe inhuur.
Eind 2004 lanceerde het toenmalige kabinet-Balkenende op aandringen van D66-minister Thom de Graaf (Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties) een pakket maatregelen om het inhuren van externen flink terug te dringen. In maart 2005 trad de Graaf af omdat zijn plannen voor de gekozen burgemeester werden geblokkeerd. Daarna liet hij zich zelf een tijdje als adviseur door de overheid inhuren (onder meer in dienst van PwC) en in 2007 liet hij zich benoemen tot burgemeester van Nijmegen. Waar hij overigens Guusje Ter Horst opvolgde. Ofwel: geen wonder dat er ook van De Graafs wens om minder consultants over de vloer te hebben bij de overheid niets terechtkwam.
Blijkbaar ziet de overheid het als een zwaktebod als ambtenaren consultants inschakelen om dingen te doen. En blijkbaar worden doelmatigheid en inschakeling van consultants gezien als zaken die elkaar bijten. Als je een consultant inschakelt doe je iets niet goed, lijkt de heersende gedachte te zijn.
Dat wordt bevestigd door degenen die in het NRC aan het woord komen naar aanleiding van deze nieuwe cijfers. “Topambtenaren waren ooit overheidsdienaren met veel inhoudelijke kennis”, zegt Jouke de Vries, hoogleraar bestuurskunde in Leiden. “Nu bezitten ze geen inhoudelijke kennis meer maar blinken ze uit in managementvaardig- heden. Het zijn ambtenaren zonder inhoud, dus moeten ze die kennis inhuren.” Ambtenaren zijn nu vooral proces-managers.
Volgens Jan Riezenkamp, oud-topambtenaar van OCW, is de modernisering van de overheidsbureaucratie volkomen doorgeslagen. Topambtenaren moeten nu mobiel zijn en om de paar jaar van functie wisselen. Dat leidt tot 'inhoudsloosheid'.
De oplossing? Topambtenaren moeten minder rouleren. De nadruk moet komen te liggen op generalistische kenneis in plaats van managementvaardigheden. En ambtenaren moeten weer tijd krijgen om inhoudelijke kennis te vergaren. Zeggen de deskundigen. Adviseur Hans Andersson heeft nog een tip: “Kennis die extern wordt ingekocht, moet je opslaan. Al was het alleen maar om te voorkomen dat je twee keer hetzelfde advies inkoopt.”
.jpg)
